भारताचे स्थान व विस्तार

भारत नकाशा

भारत उत्तर-पूर्व गोलार्धात वसलेला असून त्याचे स्थान दक्षिण आशियाच्या मध्यात आहे.

अक्षवृत्तीय विस्तार : ८°४' ते ३७°६' उत्तर अक्षांश (८°४'२८' ते ३७०६५३" उत्तर अक्षांश)

रेखावृत्तीय विस्तार : ६८°७' ते ९७°२५' पूर्व रेखांश (६८७'३३' ते ९७°२४'४७' पूर्व रेखांश)

भारताच्या वायव्येस : पाकिस्तान व अफगाणिस्तान

उत्तरेस : चीन, नेपाळ, भूटान

दक्षिणेस : श्रीलंका . आग्नेयेस : इंडोनेशिया

नैऋत्येस : मालदीव पूर्वेस : म्यानमार (ब्रह्मदेश) व बांगला देश ही राष्ट्रे आहेत

पूर्वेस : बंगालचा उपसागर

पश्चिमेस : अरबी समुद्र

दक्षिणेस : हिंदी महासागर

निकोबार बेटावरील 'इंदिरा पॉईंट (६°४५' उत्तर अक्षांश) हे भारताचे सर्वात दक्षिणेकडील टोक आहे. दक्षिणेस बंगालच्या उपसागरात पाल्कच्या सामुद्रधुनीने व मन्नारच्या आखाताने भारत व श्रीलंका या देशांना अलग केले आहे. (या दोन देशांदरम्यानचा अॅडमचा पूल हा सध्या वादाचा मुद्दा बनलेला आहे.)

भारताचे क्षेत्रफळ : ३२,८७,२६३ चौ.कि.मी. (विकीपिडियावर ३२,८७,५९० चौकिमी असा उल्लेख आढळतो.)

जागतिक क्षेत्रफळाच्या २.४२% क्षेत्र भारताने व्यापले आहे.

भारताची दक्षिणोत्तर लांबी : ३२१४ कि.मी. (काश्मीरचे उत्तर टोक (दफ्दार) ते मुख्य भूमीचे दक्षिण टोक (कन्याकुमारी)

पूर्व-पश्चिम विस्तार : २९३३ कि.मी. (गुजरातचे पश्चिम टोक (घुअरमोटा) ते अरुणाचल प्रदेशचे पूर्व टोक (किबिथू)

प्रशासकीय रचना : प्रशासनिक सोयीसाठी भारतात २९ घटक राज्ये व ७ केंद्रशासित प्रदेश (संघराज्य प्रदेश) निर्माण करण्यात आले आहेत.

भारतातील २९ घटकराज्ये व राजधानी

१) अरुणाचल प्रदेश (इटानगर)

जिल्हे - २०, प्रमुख भाषा - पहाडी, मोंपा, निशी

२) आसाम (दिसपूर)

जिल्हे - ३५, प्रमुख भाषा - आसामी, बंगाली

३) आंध्र प्रदेश (हैदराबाद)

जिल्हे - १३,प्रमुख भाषा - तेलगू, ऊर्दू

४) ओडिशा (भुवनेश्वर)

जिल्हे - ३०,प्रमुख भाषा -ओरिया

५) उत्तर प्रदेश (लखनौ)

जिल्हे - ७५, प्रमुख भाषा - हिंदी, ऊर्दू

६) उत्तराखंड (डेहराडून)

जिल्हे - १३ हिंदी, प्रमुख भाषा - पहाडी

७) कर्नाटक (बंगळूरू)

जिल्हे - ३०, प्रमुख भाषा - कन्नड (कानडी)

८) केरळ थिरुवनंतपुरम

जिल्हे - १४, प्रमुख भाषा - मल्याळी

९) गुजरात (गांधीनगर)

जिल्हे - ३३, प्रमुख भाषा - गुजराती

१०) गोवा (पणजी)

जिल्हे - ०२ कोकणी, प्रमुख भाषा - मराठी

११) छत्तीसगढ़ (रायपूर) (नया रायपूर)

जिल्हे - २७, प्रमुख भाषा - हिंदी

१२) झारखंड (रांची)

जिल्हे - २४, प्रमुख भाषा - हिंदी

१३) तामिळनाडू (चेन्नई)

जिल्हे - ३२, प्रमुख भाषा - तामिळ

१४) तेलंगणा (हैद्राबाद)

जिल्हे - ३१, प्रमुख भाषा - तेलगू, उर्दू

१५) त्रिपुरा (आगरताळा)

जिल्हे - ८, प्रमुख भाषा - त्रिपुरी, मणिपुरी, बंगाली

१६) नागालँड (कोहिमा)

जिल्हे - ११, प्रमुख भाषा - इंग्रजी, आसामी, आओ, अंगामी

१७) पश्चिम बंगाल (कोलकाता)

जिल्हे - २१, प्रमुख भाषा - बंगाली

१८) पंजाब (चंदिगढ)

जिल्हे - २२, प्रमुख भाषा - पंजाबी

१९) बिहार (पाटणा)

जिल्हे - ३८, प्रमुख भाषा - हिंदी

२०) महाराष्ट्र (मुंबई)

जिल्हे - ३६, प्रमुख भाषा - मराठी

२१) मध्यप्रदेश (भोपाळ)

जिल्हे - ५१, प्रमुख भाषा - हिंदी

२२) मणिपूर (इंफाळ)

जिल्हे - ९, प्रमुख भाषा - मणिपुरी

२३) मिझोराम (एजवाल)

जिल्हे - ८, प्रमुख भाषा - मिझो, इंग्रजी

२४) मेघालय (शिलॉंग)

जिल्हे - ११, प्रमुख भाषा - खासी, गारो, जयंती, इंग्रजी

२५) राजस्थान (जयपूर)

जिल्हे - ३३, प्रमुख भाषा -राजस्थानी, हिंदी

२६) सिक्कीम (गंगटोक)

जिल्हे - ४, प्रमुख भाषा - लेपचा, भुतिया, नेपाळी, हिब्रू, इंग्रजी

२७) हरियाणा (चंदीगड)

जिल्हे - २१, प्रमुख भाषा - हिंदी

२८) हिमाचल प्रदेश (सिमला)

जिल्हे - १२, प्रमुख भाषा - हिंदी, पहाडी

भारतातील ९ केंद्रशासीत प्रदेश (संघराज्य प्रदेश)

१) अंदमान-निकोबार (पोर्ट ब्लेअर)

जिल्हे - ०३, प्रमुख भाषा - हिंदी, निकोबारी, मल्याळी

२) चंदिगढ (चंदिगढ)

जिल्हे - १,प्रमुख भाषा - हिंदी, पंजाबी

३) जम्मू काश्मीर (श्रीनगर-उन्हाळी) (जम्मू-हिवाळी)

जिल्हे - २२, प्रमुख भाषा - उर्दू, काश्मिरी, डोग्री, लडाखी, पहाडी

४) दमण व दीव (दमण)

जिल्हे - २, प्रमुख भाषा - गुजराती

५) दादरा-नगरहवेली (सिल्वासा)

जिल्हे - ०१, प्रमुख भाषा - हिंदी, भिलोडी, भिल्ली गुजराती दिल्ली

६) दिल्ली (दिल्ली)

जिल्हे - ११, प्रमुख भाषा - हिंदी, उर्दू, पंजाबी

७) पुदुच्चेरी (पुदुच्चेरी)

जिल्हे - ०४, प्रमुख भाषा - तामिळ, तेलगू, मल्याळी, फ्रेंच, इंग्रजी

८) लक्षद्वीप (कावरती)

जिल्हे - ०१, प्रमुख भाषा - मल्याळी

९) लडाख (लेह) (कारगिल)

जिल्हे - २, प्रमुख भाषा - लडाखी, पुरगी, बाल्टी

भारताचे स्थान व विस्तार | भारत नकाशा संपूर्ण माहिती १००% येणार